We hebben met ons allen een ecologische verantwoordelijkheid voor de Aarde. Paus Franciscus noemt dit in zijn encycliek Laudato Si, de zorg voor ons gemeenschappelijke huis. Bisschop de Korte sprak bij de presentatie van de encycliek over één mensheid en één Aarde. Dat is waar we het mee moeten doen.

Draagkracht
De draagkracht van de aarde is niet onuitputtelijk; niet wat betreft haar natuurlijke bronnen, die wij als grondstoffen gebruiken, maar ook niet in wat ze kan verwerken aan de uitstoot van ons afval, waaronder CO2. Op dit moment overvragen we de draagkracht van de Aarde. Dat wordt onder andere zichtbaar gemaakt in overshootday en de ecologische voetafdruk. Overshootday is de dag in het jaar waarop de mensheid de natuurlijke hulpbronnen, die de ecosystemen op Aarde in een jaar kunnen produceren, heeft opgebruikt. Vorig jaar (2015) viel die dag op 13 augustus. Dat betekent dat we de rest van het jaar op krediet leven en interen op de reserves. Met je creditcard kun je dit niet eindeloos doen zonder in de schulden te raken. Zo is het met de Aarde ook.

Ecologische voetafdruk
We kunnen meten hoeveel ruimte er nodig is voor de productie van wat we gebruiken en de opname van CO2 die we uitstoten. Deze ruimte kan worden omgerekend naar de hoeveelheid productief land en wordt gemeten in mondiale hectares (gha, global hectares). Per land kan de gemiddelde voetafdruk berekend worden. En wat blijkt nu? Dat we wereldwijd, maar zeker in Nederland, op te grote voet leven. Als alle mensen zouden leven zoals de gemiddelde Nederlander, hebben we aan twee aardbollen nog niet genoeg. Bij een eerlijke verdeling is er per persoon 1,7 gha beschikbaar. Nederland zit op 6,3 gha en de mensheid als geheel op 2,6 gha per persoon (WNF).

Zingeving
Paus Franciscus stelt ons in de encycliek de volgende vraag. “Wat voor soort wereld willen wij doorgeven aan hen die na ons zullen komen, aan de kinderen die aan het opgroeien zijn? Deze vraag gaat verder dan het milieu op zich. Ze verwijst naar de zin en de waarden ervan en leidt tot andere zeer directe vragen. Met welk doel leven wij in deze wereld? Waartoe zijn wij in dit leven geroepen? Daarom, zegt de paus, is het niet alleen voldoende dat wij ons zorgen maken om de toekomstige generaties. Wij moeten ons realiseren dat ook onze eigen waardigheid op het spel staat. Wij zijn de eerste belanghebbenden om een planeet door te geven die bewoonbaar is voor de mensheid die na ons zal komen. Het is een opdracht voor onszelf, omdat dit verwijst naar de betekenis van onze eigen levensweg op deze aarde. (LS160)

Voetafdruk verkleinen
We zijn het dus niet alleen aan onze kinderen en kleinkinderen verplicht om de planeet bewoon achter te laten maar ook aan ons zelf en aan elkaar. Dat betekent heel concreet dat we, naast nog heel veel andere dingen, onze ecologische voetafdruk moeten verkleinen. De grootste klapper is te maken door minder vlees te eten, de auto zoveel mogelijk te laten staan, isoleren en overstappen op duurzame energie (water, wind, zon, aardwarmte). Ben je nieuwsgierig hoe groot jou voetafdruk is. Kijk dan hier. Daar krijg je ook meteen tips om je eigen voetafdruk te verkleinen. En zeg nou zelf, is de vastenperiode niet dé tijd om die eens te gaan uitproberen?

Marjolein Tiemens-Hulscher
Februari 2016
http://groengeloven.com
(LS x, zijn verwijzingen naar Laudato Si)