Schriftlezingen: 1 Sam 1.20-22,24-28; Luc 2.41-52
De lezingen brengen familiale thema’s ter sprake: het moederschap, de positie van de vrouw, de ouder-kind verhouding, maar er is meer. Hanna is in haar onvruchtbaarheid beeld van de samenleving van dat moment. Mensen kunnen niet zelf hun eigen leven en toekomst veilig stellen en bewaren. De verhalen van Isaak (Gen 18), Jacob (Gen 25), Jozef (Gen 30), Simson (Recht 13), Johannes de Doper (Luc 1) laten zien dat ze hun bestaan danken aan vrouwen die ontvankelijk waren voor God. De naam Samuel (= van God afgebeden) wijst naar God als de gever van het leven. Hij is a Deo dato: door God gegeven. Moeder Hannah staat hem dan ook aan de Heer af, en houdt op ontroerende wijze de familieband in stand door hem elk jaar een nieuw manteltje te geven: Zelfgemaakt! In het evangelie –nadat Maria gezegd heeft ”Wat doe je ons aan, je vader en ik…” , staat Jozef erbij als Jezus diens vaderschap relativeert : “Wist je niet dat ik in het huis van mijn vader moest zijn?” Er is méér over Jezus en Maria en Jozef te zeggen dan alleen maar dat ze een voorbeeldig gezinnetje waren. In de tempel spreekt Jezus van een andere vader. Het gaat niet om concurrentie tussen God en Jozef. Maar als je alleen maar zegt dat hij zoon van Jozef en Maria (‘ons’) is, doe je hem tekort. Zou het woord “maagd’ dat willen benadrukken? En dat Maria alles in haar hart ‘bewaart’ (ook al in 2.19); daarmee is zij als een schrijn – een vitale wel te verstaan- is zij icoon van de gemeenschap van leerlingen die in Lukas 8.15 wordt aangesproken: “Zij die het Woord met een goed en edel hart horen en bewaren die volharden en vrucht dragen”.
Na drie (!) dagen vinden ze hem in Jerusalem, in de tempel. Net als bij de verrijzenis zijn er drie dagen nodig om te ontdekken wie Hij werkelijk is -en die drie dagen gooien alle bestaande ideeën overhoop. De paralellen met de scene bij het graf zijn opvallend: beide keren zoeken naar Hem, beide keren: “Wist je niet/Vergeet niet”, en twee keer “moeten”, en “de derde dag”. Zo lijkt deze scene rond de 12 jarige Jezus vooruit te wijzen naar Pasen.! En de opmerking dat hun bezoek bij gelegenheid van het Paasfeest plaats had, (vers 4) blijkt niet alleen maar ‘leuk om te weten’.
In de tempel van Jerusalem is de eerste krachtmeting van Jezus met joodse leraren. Jerusalem, de tempel, is ook het einddoel van zijn leven; zijn final destination (zie: Luc 9.51). En zoals zijn eerste woord over de Vader gaat, zo ook zijn laatste woord: Vader, in uw handen (23.46).
De Heilige Familie blijkt breder dan Jozef, Maria en Jezus.
Henk Bloem, pastor
Blogs bij de lezingen van deze zondag leest u hier.