Schriftlezingen: Wijsheid 11,22-12,2 en Lucas 19,1-10

Ach wijsneus, zeiden vader en moeder als je dingen vroeg waar je, volgens hen, niet aan toe was. Het boek Wijsheid bejubelt in het elfde hoofdstuk Gods grootheid, zijn ontferming, zijn liefde voor wat hijzelf gemaakt heeft – hij heeft er zijn Geest in gelegd. Dat blijkt vooral in het woord gaandeweg (12,2); in het Grieks staat er zoiets als ‘beetje voor beetje’. Komt frequent voor, zie Exodus 9,15; 34,6; 103,8; Rechters 2,23; Deuteronomium 7,30; Joël 2,13 en Wijsheid 11,23: “Het kwade niet tellen OM hen gelegenheid tot inkeer te geven.” Dit zet een vraagteken bij ons spreekwoord: “God straft onmiddellijk.” Neen, zeggen deze teksten, God geeft geen lik op stuk, hij is geen tiran, straft er niet maar wat oplos. Hij straft zo dat delinquenten de tijd krijgen zich te bedenken, om-te-keren.
Herwi Rikhof schrijft in zijn boek Je ziet het ene; beschouwingen over de 7 sacramenten en liederen van de kerk, hoe hij zich verbaast over de combinatie ‘rechtvaardige straf’, ‘niets en niemand ontziend’ en God (blz. 206). Het is al moeilijk, zegt hij, om zoiets willekeurigs als een pandemie als straf te zien, laat staan als rechtvaardige straf. En helemaal moeilijk om als christelijk theoloog de combinatie te leggen met God. Dan zou, zegt hij, God een willekeurige en wispelturige tiran zijn die ten diepste onrechtvaardig is. Dat zou loodrecht staan op de menswording Gods ‘omwille van ons en omwille van ons heil’.

Twee zoekers gaan door Jericho, Jezus die het verlorene zoekt en Zacheüs die Jezus zoekt. “Als jij vrolijk naar me kijkt, dan denk ik dat ik vrolijk ben. Als je zo lief naar me kijkt, denk ik dat ik lief ben. Als jij zo boos naar me kijkt, denk ik: wat is er met hem aan de hand.” (Herman van Veen). Jezus kijkt uitnodigend, verwelkomend, denk ik.
Een hele mensenmassa om hem heen—en Jezus ‘weet’ blijkbaar waar hij zit, spreekt hem persoonlijk aan. “Kom vlug” klinkt dringend. Ontvangt hem “met vreugde”, ‘t gaat ook om een bijzondere gast, die genoeg stof tot roddels meebrengt. Vandaag – weer dat dringendemoet ik bij jou zijn. Bij mij? Dat is de omwenteling, nu weet Zacheüs wie Jezus is en kan Jezus zeggen: heden is over dit huis…Vandaag is redding gekomen. De zoektocht is gelukt!

Henk Bloem, pastor

Voor de blogs bij de lezingen van deze zondag: lees hier.