Bijna weer kerst, maar een kerst als nooit tevoren. Hoe leven we ernaar toe, onder de huidige omstandigheden? Nemen we het licht of zwaar? Zijn we alleen of samen als broeders en zusters, ook op afstand?

Alle vier kaarsen aan: Adventskrans rond.
Han Fortmann schreef vlak voor zijn dood in 1970:
Doe alles licht: licht lopen, licht leven, en nu voeg ik eraan toe: licht sterven.
Licht, niet zwaar, niet krampachtig. Maar gemakkelijk en soepel.
Er zijn zoveel dingen licht in het leven:
de lente, de liefde, het oog van vrienden, de dans.
Licht van Licht. Het vermindert de angst, de kramp, de pijn.
Lux aeterna luceat nobis – het eeuwige licht verlichte ons.
In de bijbel gaat het om eeuwig licht en eeuwig leven, hier en nu al en niet alleen na de dood. Wie geleerd heeft licht te leven, is niet meer gekweld door het probleem of het licht er morgen ook nog zal zijn. In het hoofd van een kind, dat leeft onder de goede zorg van moeder, komt het niet op te vragen of zijn moeder ook morgen nog wel voor hem zal zorgen.

Bereid de weg des Heren
Deze oproep – voor het eerst in Jesaja 40:3 – wordt door Johannes de Doper opgepakt. Het is zijn motto: Marcus 1:2; Matteüs 3:3, Lucas 3:4, Johannes 1:23; een motto voor ieder die God zoekt. Een weg bereiden betekent veelal puinruimen, blokkades opheffen. God de kans geven mij te bereiken. Hij wacht op mij totdat ik open ga voor hem, zoals hij is. Engelen bereiden Maria en Jozef voor op de menswording van God. Maar waren zij voorbereid op de wijze waarop God mens werd? Johannes de Doper bereidde het werken van Jezus voor. Maar wist hij hoe dat werk eruit zou zien? Hoe bereiden wij ons voor op de komst van God in ons leven? (Uit de digitale adventskalender van de Jezuïeten 2020).

Dat staat als een boom?
In Amelisweert zullen bomen gekapt worden om ruimte te maken voor een snelweg. Waar hebben we dat eerder gehoord? Werd St. Bonifatius niet omgebracht omdat hij een eik – gewijd aan de god Donar – omhakte? En heeft St. Maarten in Gallië niet enkele prachtige bomen laten omhakken en Johannes van Efeze in de zesde eeuw verscheidene aanvallen op heilige bossen gedaan? De triomf van het christendom ging gepaard met de klank van de bijl op de eeuwenoude bomen, schrijft R.L.Fox in De droom van Constantijn. Van de andere kant sterft Jezus aan een boom: ‘met de boom des levens, wegend op zijn rug.’ Is het dan toch goed gekomen tussen christenen en de bomen?

Pax = Vrede
Het tijdschrift Pax citeert – aangereikt door M. Egelie – woorden van Vaclav Havel:
Hoop is niet voorspellen of vooruitzien,
het is een gerichtheid van de geest,
een gerichtheid van het hart,
voorbij de horizon verankerd

Mij geschiedde naar uw woord
Gevraagd naar waar het om gaat in het leven, antwoordt Jaap van Zweden (vrij weergegeven): “In het leven gaat het niet om wat je krijgt maar om wat je van jezelf geeft.” Dat zegt hij die met zijn vrouw de Stichting Papageno voor autistische kinderen oprichtte. Maria zegt: “Mij geschiede naar uw woord”. Zegt ze daarmee: Krijgen? Of zegt ze: Ik zal me er voor het volle pond voor inzetten en geven?

Alleen ‘samen’
Jaap van Zweden zei: In het concertgebouw zitten mensen zover uit elkaar dat het moeilijk is samenklank te krijgen. Hoe zou dat in onze kerken zijn? Ben je er voor jezelf alleen? Voor jouw zieltje, voor jouw zaligheid?
Onze paus Franciscus krijgt soms uit een zekere hoek de kritiek dat hij meer om ‘de wereld’ dan om ‘de kerk” bezorgd is. Maar is Kerstmis alleen een binnenkerkelijk feest ? De paus schrijft: “Tutti fratelli” (zoals Franciscus van Assisi). Dat betekent allemaal als zusters en broeders, niet alleen kerkmensen. Hij schrijft: “Over de roeping tot heiligheid in de hedendaagse wereld”, blijkbaar omdat die hedendaagse wereld de plek is waar het gebeuren moet. Hij schrijft: “De verkondiging van het evangelie in de wereld van vandaag”, blijkbaar omdat die ‘wereld van vandaag’ de adressaat van het evangelie, van het goede nieuws is. Hij schrijft: “Onze zorg voor ons gemeenschappelijk huis”, omdat onze christelijk wijze van gedrag zich in en voor de wereld om ons heen zou moeten afspelen en van betekenis zou moeten zijn. Kan zijn. En daarbij is de kerk geen eigen wereldje! Kan geloof zonder politiek? En politiek zonder geloof? Misschien bedenk je je wel twee keer voor je zegt dat kerk en politiek gescheiden moeten blijven.

Henk Bloem, pastor
Meer verdieping in de lezing van komende zondag: lees hier.