In deze tussentijd gaat alles anders. We blikken terug en kijken vooruit. Naar een nieuwe tijd, een nieuw normaal?

Onderweg
Dit jaar kwam het Vredeslicht van Bethlehem naar de gemeente Zeist. Via kerken en wijkinloophuizen is het naar zorginstellingen en scholen in de gemeente gebracht. Een lichtende kaars in de handen gedragen. Voorzichtig, anders gaat ’t uit. Elk jaar voor Kerstmis ontsteekt een kind dit Vredeslicht in Bethlehem, en van daaruit gaat het over de heel wereld. Hier past een gedicht van Ivo de wijs bij:

Onderweg
Een man en vrouw gaan langs de wegen
De lucht is koud, de wind zit tegen
Geen Dickens-sfeer, geen welbehagen
En af en toe hoor je haar vragen
Met zachte stem:
Is het nog ver naar Bethlehem?
Ja, ‘t is nog ver naar Bethlehem

Opnieuw een jaar van vluchtelingen
Die schamel langs de wegen gingen
Opnieuw een jaar van oorlogsrampen
Van hongersnoden en van kampen
En requiem
Is het nog ver naar Bethlehem?
Ja, ‘t is nog ver naar Bethlehem

Van de verloren Hof van Eden
Naar de onmogelijke vrede
Zo trekt de mens over de wegen
En soms komt hij die ezel tegen
Met haar en hem
Is het nog ver naar Bethlehem?
Ja
Ja
‘t Is nog heel ver naar Bethlehem

Van onderen naar boven
Echte verandering komt van onderop. Zoals ook water niet bovenaan begint te koken, maar van onderen naar boven. Zou de naam Nikolaos hiermee van doen hebben? Deze naam betekent letterlijk: Het volk (laos in’t Grieks) trekt aan het langste eind (niko=overwinnen). De Paus vraagt aandacht voor St. Jozef als “een onopvallende man, een mens die er dagelijks gewoon diskreet en in stilte staat” , zoals velen in deze tijd van pandemie. Maria was ook al zo gewoontjes en  Jezus was 1) van onbemiddelde ouders, 2) niet welkom in de mensenwereld, 3) geboren zonder publiciteit,  4) tussen herders en schapen, en  5) hij stierf als misdadiger aan ’t kruis. De hoge leidinggevenden in politiek en religie moesten hem niet, maar ‘de mensen’ luisterden graag naar hem (Matteüs 21:46). En toen hij stierf zei de centurion: “Zeker weten; deze mens was werkelijk zoon Gods” (Matteüs 27:54).

Geen plaats voor jullie
Mariam Avedesian zette deze foto voorop het kerstliturgieboekje voor Driebergen en Doorn. Geen lief plaatje van een kribbetje, kindje, herdertjes, engeltjes maar een harde foto: Hier is geen plaats voor jullie! Ze worden tegengehouden, teruggeduwd. Daar sta je dan met alles wat je bezit in een tas, je kinderen aan de hand. Je bent niet welkom.

Voor God is iedereen gelijk, hebben ze ons geleerd. Is dat zo? Heeft Jezus niet geleerd dat Hij een voorkeur voor armen heeft? Misschien kun je zeggen dat voor God iedereen telt – maar dat is anders.

Have a merry little Christmas
– Een ‘klein’ kerstfeest wenst Boris Johnson zijn landgenoten. Hij wil nog iets van het traditionele kerstfeest in stand houden.
– In Opheusden zegt een ouderling: Kerkgang is bij ons een eerste essentiële levensbehoefte. Aan onze kerkdiensten verandert niets.
– ‘Kerstmis is te belangrijk om niet te vieren; het feest kan mensen bemoedigen’ zeggen de Nederlandse bisschoppen.
– Paus Franciscus zegt: Zowel Pasen als Kerstmis kunnen ons tot bezinning brengen. “Het is een tijd om te kiezen, niet om te oordelen.” Vele kerken sluiten de deuren om geen bron van besmetting te worden. Ineens beseffen we waar het in het leven echt om draait, hoe we afhankelijk zijn van elkaar, een heroriëntatie op alles wat we doen. Een roep om een bewoonbare, menselijke wereld, om uitzicht op beter en anders, om troost (Roerom 352020 No 4).

Locked down – heeft dat ook positieve aspecten?
– “Hoe minder je van buiten hoort, des te meer van binnen”
– Een haiku uit Utrecht: Jezelf blijven, Is eigenlijk net zoiets, Als quarantaine
– Een Duitse theoloog zegt: “Het visioen van een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, zoals in het boek van de Apocalyps, geldt voor hen die tranen in de ogen hebben”.

Ziekenbezoek
“Mijn vader had een lang uur zitten zwijgen bij mijn bed.
Toen hij zijn hoed had opgezet
Zei ik, nou, dit gesprek
Is makkelijk te resumeren,
Nee, zei hij, toch niet,
Je moet het maar eens proberen.
(Judith Herzberg)

365 nieuwe dagen
Onderstaand gedicht van Huub Oosterhuis wordt pas in november in: “Handgeschreven, verzamelde gedichten 1950-2020) gepubliceerd. Het sluit mijns inziens prachtig aan bij de  Kerstboodschap, en de 365 nieuwe dagen die voor ons liggen om het te doen:
Het is vandaag de eerste dag
Om met iets nieuws te beginnen
Waar niemand aan begon
De eerste dag.

WELKOM

Ik was nog jong en kwam op een idee.
Ik wou verenigen en inspireren
veel mensen van verschillende komaf,
geaardheid, levenslot. Ik dacht een huis
met grote ramen en een tuin van groen
waar vriendschap bloeien zal als blauwe regen
waar brood gedeeld wordt, poëzie gezongen,
waar uitgedroogde bronnen na een tijd
weer levend water geven – een welkom vreemde,
dolende zielen, welkom in ons midden:
dat ieder woord dat hier gesproken wordt
betrouwbaar is als de muziek van Bach.
Zo dacht ik tegen harde feiten in
een nieuwe zachte aarde voor ons allen.

Er waren er die dit verlangen deelden.
Ik kwam ze tegen, naamloos, uit het niets.
Je bent ineens met twee of drie, we lachten
een oud verhaal elkaar toe, er blijkt taal
voor wat wij hopen, beelden ooit gevonden
voor wat wij, argeloos als voor het eerst,
Voor mogelijk houden: deze wereld anders.

Is er een weg daarheen? Er is een gaan
van handen, harten, niemand weet hoeveel –
soms zie je, even, en gelooft je ogen.

Wij spreken af geen woorden te vertrouwen
dan die ons gaande houden en doen denken
dat het bestaanbaar is, een wereld anders.
En die ons stuurt daarheen noemen wij god.
Wij spreken af geen ander te verwachten.
(Huub Oosterhuis)

Henk Bloem, pastor