Notities over wat de mens is, wat doet een mens met de dagen die gegeven zijn? Kunnen we helen na de crisis, weer heel worden?

The hill we climb – de heuvel die we beklimmen.
Amanda Gorman, dichteres bij Bidens inauguratie, zegt: Poëzie is niet bedoeld om alleen maar de schitterende lichtval op een boomkruin te beschrijven, die moet gaan over de wereld. Die moet naklinken en beklijven en verwoorden dat de wereld nog kan helen.
En zij dicht:
Als de dag aanbreekt vragen we ons af
Waar kunnen we het licht vinden
In dit eindeloze duister[het hele gedicht is op internet te vinden]
Amanda straalde blijkbaar zoveel uit dat Hillary Clinton zei: “Wat een vrouw. Ze gaat voor het presidentschap van 2036. Ik kan haast niet wachten”.
Kun je dit ook zeggen van liturgie? Dat ze niet bedoeld is om alleen maar mooi te zijn, maar over de wereld, over ons moet gaan…moet beklijven, naklinken en perspectief bieden? De kerkvader Chrysostomus (345-407) zegt in een preek: “Wilt u werkelijk het lichaam van Christus eren? Kijk dan niet weg wanneer hij van zijn kleren beroofd wordt. En denk niet dat je hem eert door hem in de kerk met zijden paramenten en glitter te bekleden terwijl hij buiten naakt in de kou staat”, (Paus Franciscus, Tutti fratelli, blz. 84).

Koffie is het tweede deel van de viering
Ze horen bij elkaar: de persoonlijke kerkdienst en de sociale ontmoeting. Soms hoor je: zonder koffie na afloop kom ik niet. Anderen kan de koffie gestolen worden; voor hen gaat het om de kerkdienst…
Kun je ze los van elkaar zien? Horen God en de naaste niet bij elkaar, beiden vitale momenten om mens te kunnen zijn. Kun je straffeloos een poot weglaten?
Ik las over het voetbalgekke Volendam dat er op de tribunes geen vuur meer bij het publiek was; dat men op vrijdagavond meer voor de borrel dan voor het voetbal kwam.
Zou de bekende zondagscultuur met kerkgang straks naar de achtergrond verglijden? Zouden we nieuwe wegen (moeten) vinden zowel voor onze religieuze ontmoeting met God als voor ons gezellige contact met medegelovigen? Zou de bekende, de zogenaamde ‘normale’ vorm nog aanslaan?

Van megafoon naar gehoorapparaat.
Zei Fons Jansen al niet dat de kerk minder voorschrijvend, regelend en meer luisterend zou moeten zijn? Wil ze na deze pandemie aantrekkings- en zeggingskracht hebben dan zal niet een megafoon maar een hoorapparaat haar karakteristiek moeten worden. Luisteren! In ‘onze’ kerk – dat is maar een onderdeel van ‘de’ kerk – kenden we naast de tien geboden van God ook nog eens de vijf geboden van de Heilige Kerk . U weet wel, van ‘tenminste eenmaal per jaar biechten en in de paastijd de Heilige Communie ontvangen…” Voorschriften, de kerk bepaalde het leven van de wieg tot het graf Vooral ook de seksuele moraal. Kunnen we anders kerkzijn? Het is niet de enige factor, de toekomst van de kerk is ermee gemoeid
Zoveel biddende mensen,
bange mensen die toch anderen helpen.
Zovelen die zorgen voor anderen,
met of zonder masker,
gedreven door het beste in zichzelf.
En God zag dat het goed was
dat zovelen elkaar helen.
Zijn handen werden hun handen.
Door hen droeg Hij, zorgde Hij
Zegende hij
En weende hij.

(J. Spoor)

Excuses: Gebedsweek voor de eenheid der christenen.
De gebedsweek voor de eenheid van de christenen viel dit jaar in een tijd dat de kerken dicht bleven. Bijna onmogelijk elkaar dan fysiek te ontmoeten en als christenen te herkennen. Maar het gebed om eenheid ging door en dit keer hadden de zusters van Grand Champ de viering voorbereid. Zij verdienen een compliment! Ondanks alle beperkingen door de coronacrisis bereidden zij een boeiende viering rond de eenheid in Christus voor. De christelijke kerken van Zeist vierden met hun suggesties het groeiende besef van eenheid in de Oosterkerk!
Grand Champ: Zij zijn een monastieke communiteit van zusters uit verschillende kerken en verscheidene landen. Vanuit hun oecumenische roeping zetten zij zich in voor eenheid, verzoening en eerbied van ieder mens en van de hele schepping. Het zijn een vijftigtal zusters en de meesten wonen in Grandchamp, in Areuse (Zwitserland).
Bij hun intrede beloofden ze: Wil je voortaan, samen met je zusters, het nieuwe leven vieren dat Christus schenkt door de Heilige Geest? Wil je dit leven in je laten leven, onder ons, in de Kerk, in de wereld en in de hele schepping en zo de dienst in onze communiteit vervullen?

Tenslotte

  1. Pastoor van Lier (1925-2020) verwijderde het kruis uit de kerk en zette er een afbeelding van de aarde voor in de plaats. Vanaf 1992 pastoor in Heibloem verving hij ‘dat verschrikkelijk symbool van lijden’ door een afbeelding van de aarde, gedragen door twee handen. Dat maakte natuurlijk veel voors- en tegens los. Maar afgezien van sensatie is het de moeite waard daarop door te denken. De eerste opdracht die de mens krijgt is dat hij de aarde moet bewerken en beheren (zie Genesis 2:15). Gaat dat niet vooraf aan Jezus ‘een nieuwe leer met gezag’ en dus ook aan zijn kruisdood?
  2. Trouw (25 januari) schrijft over Tom Dumoulin de beroepswielrenner: “Hij stopt. Hij kiest voor ‘de mens Dumoulin’ die ondergeschikt is geraakt aan de wielrenner Dumoulin.” Topsport heeft blijkbaar net als pandemie ook iets met pan: het slokt je helemaal op. De vragen waar hij voor is komen te staan zijn vragen naar: Wat is LEVEN? Menselijk leven? Belangrijke vragen!
  3. De filosofe C. Huyer stelt in de Trouw van 12 januari de vraag: Wat is een goed leven? Daar hoort volgens haar bij: “…dat we elkaar kunnen zien, met elkaar kunnen praten, elkaar kunnen aanraken”. Jezus zei: “Is het leven niet meer dan het eten, en het lichaam niet meer dan de kleding? (Matteüs 6:15). Over dat ‘meer’, daarover zouden we het moeten hebben.

Henk Bloem, pastor

Meer verdieping in de lezing van komende zondag: lees hier.