Enkele notities bij de lezingen van deze zondag, over de begrippen rechtvaardigheid en gerechtigheid in een Joodse en christelijke context. En over de opdracht van Jezus het bidden nooit op te geven.

A.Schwarz -Barth ,”De laatste der rechtvaardigen”. Utrecht
De joden spreken van “een rechtvaardige” waarbij het accent valt op het “doen van gerechtigheid”. “Brengt liever vruchten voort waaruit bekering blijkt” (zegt de Jood Jezus. (Luc 3.7). Laat maar zien dus!  Christenen spreken van “een heilige” en zetten daarmee andere accenten…
A.Schwarz schrijft: ”Maar een rechtvaardige hoeft geen wonderen te doen; hij is net als jij, hij IS een wonder…een levend wonder.” Zie: “De laatste der rechtvaardigen” blz. 49. Bij het gedenkmaal Yad wa Shem (Jes 56,5) worden in Jerusalem de gerechtigen herdacht die hun leven op het spel hebben gezet en joden voor de Holocaust behoed hebben.
Het gewicht van de kwalificatie: “Een rechtvaardige” voel je als je leest over Zacharias & Elisabet:  ”beiden waren rechtvaardig in Gods ogen en leidden een onberispelijk leven”(Lucas 1.6) en ook: Matheus 1.19: ”Jozef, Maria’s man, was een rechtvaardige die in stilte van haar wilde scheiden ”.

D. Bonhoeffer vatte samen: “Ons christen-zijn zal in deze tijd bestaan uit slechts twee elementen: BIDDEN en onder de mensen GERECHTIGHEID doen”. Soms worden deze twee zijden van de ene medaille te ver uit elkaar getrokken.

A. Camus zei ooit: “Ongetwijfeld denkt elke generatie dat zij voorbestemd is om de wereld te verbeteren. Die van mij weet inmiddels dat dit er niet in zit. Maar haar taak is misschien wel veel groter: Voorkomen dat de wereld uit elkaar valt”. (NB. Ook Camus schreef een toneelstuk: De rechtvaardigen).

We zingen: “Heer, God van vrede, liefde en gerechtigheid, U zij alle glorie tot in eeuwigheid”…GvL

Etty Hillesum paste het toe: “Al zou er maar één fatsoenlijke Duitser bestaan, dan zou die het waard zijn in bescherming genomen te worden tegen de hele barbaarse bende, en om die ene fatsoenlijke Duitser zou men dan niet zijn haat mogen uitgieten over een heel volk.”

Nadere aan-en opmerkingen: Verdere literatuur over het Onze Vader, en met name ook over de joodse wortels in: M. Poorthuis en Theo de Kruijf, Avinoe (= Onze Vader) , Adveniat 2016

Wie heel snel (maar ook heel kort) commentaar bij het Onze Vader wil zien, vindt dat in de brochure: ‘Het gebed van Jezus; vertaling, ontstaan, betekenis en beleving’, uitg.Adveniat.

Als ik denk dat ik doodga
Niet meer weet wat ik moet,
eerder dan ’t Onze vader
bid ik een Weesgegroet.

Als het angstzweet me uitbreekt
En m’n hart gaat tekeer
Dan roep ik: O. Moeder
Zelden: O, Heer.

Want de Heer is heel goed,
Maar ook onverbiddelijk.
Hij reinigt met bloed.
Maar zij weet onmiddellijk

Dat een vlek niet zo erg is
Als het soms schijnt.
Met een dertiggradenwasje
Vaak al verdwijnt

Als ik denk dat ik doodga
Niet meer weet wat ik moet,
Eerder dan ’t Onze vader
bid ik een Weesgegroet.

(Herman Finkers).

 

6 (serieus??)

“Militaire sancties, meer geld voor het leger, voor geavanceerde wapens om de vrede te bewaren en eventueel af te dwingen”. Zo’n stelling gaat uit en bouwt op het recht van de sterkste. Pastor J Paula wijst op een alternatieve weg. Een weg van vier stap/pen:

Jezus stuurt zijn ‘leger’ twee aan twee uit. Dat betekent: samenwerken, solidariteit, zorg en rekening houden met elkaar, vrede is steeds met gemeenschap verbonden.

Jezus stuurt ze zonder enige toerusting, zonder geld, zonder reserve voorraad van een of ander, geen schoenen op weg. Vrede is met vertrouwen verbonden.

In de volgende stap komt het woord erbij; een groet bij het betreden van een huis. Die kan aangenomen of afgewezen worden —bij het laatste niet aandringen, maar gewoon verder gaan. Vrede is verbonden met vrijheid

Vierde stap heel concreet : je bent gast bij derden, dus wees niet te kieskeurig: eet wat je wordt voorgezet. Vrede is verbonden met je vermogen om je aan te passen.