Blijven bidden…
Benoit Standaert vergelijkt in zijn boek De drie pijlers van de wereld het bidden met een waterpomp. In het begin pomp je wel en hoor je het piepen en kraken, maar water komt er niet. Pas nadat je alle lucht hebt weggepompt, gutst het vanzelf naar boven. Dan hoef je niet eens meer hard of driftig te pompen. Je volgt het water dat van binnenuit komt aangestroomd.

Een chassidisch verhaal gaat: In dorp X was het beroep van klokkenmaker reeds lang uitgestorven. Na een tijdje wist niemand meer hoe laat ’t precies was, want geen enkele klok liep nog gelijk. Dus vergaten de mensen hun klokken maar en wonden ze niet meer op. Het had toch geen zin.
Sommigen echter bleven hun klokken opwinden -misschien uit gewoonte, of uit hoop. En toen, op een dag kwam er zowaar een klokkenmaker in het dorp. Allen brachten kun klok. Maar hij kon alleen die klokken die voortdurend opgewonden waren geweest weer aan de praat krijgen. De rest was vastgeroest.

Kan het heden van de kerk het verleden als norm loslaten, en tegelijkertijd wel leren van datzelfde verleden? Dat is een cruciaal punt, om de toekomst van de kerk te bepalen, zegt Joan Chitttister in haar boek Het vuur onder de as.

In het bisdom Speyer nam generaal-vicaris Andreas Sturm ontslag en ging over naar de Oud-Katholieke Kerk. “Ik moest eruit, uit deze kerk, ” zei hij “omdat ik mens wil blijven.” Een zware beschuldiging die laat zien hoe noodzakelijk verandering in en van de kerk is.

De roep om synodaliteit in de kerk is een oproep om elkaar – de wereld naar de kerk en de kerk naar de wereld – anders te gaan zien. Anders! Het ‘instituut’ kerk zoals wij dat kennen, schrikt velen af. Die zeggen: Ik ben wel gelovig, maar déze kerk wil ik niet. Die is meer instituut dan godsvolk geworden. Als de kerk net zo uit de wereldsynode zal komen zoals ze erin is gegaan dan is het een verspilling van Geloof, Hoop en Liefde. Anders! David Ben Goerion zei ooit: Wie niet in wonderen gelooft is geen realist.

In Duitsland zegt men: “Jenseits von Richtig und Falsch liegt ein Ort. Dort treffen wir uns.” Mooi hè? Als dat zou lukken. Elkaar geen vliegen afvangen maar open samen spreken, denken, zoeken naar een synodale kerk, waar elk schaapje telt, de ooien en de rammen, waar aandacht voor de kleinen is. “In het huis van mijn vader zijn vele woningen”, een veldhospitaal, een huis van zusters en broeders een veilige plek voor ieder.

Och, idealen genoeg en hoop genoeg. Maar als je die niet meer hebt – zou Jezus daarom deze parabel (Lucas 18, 1-8) vertellen? En de schrijver Bierman zegt: “Wer die Hoffnung tötet, ist ein Schweinehund.”

Bidden lijkt nutteloos
Berthold Brecht onderstreept in zijn toneelstuk Moeder Courage en haar kinderen de mening van velen dat bidden uit de tijd zou zijn. In het verleden bad men OLH van het kruis, maar nu moet je handelen. Bidden lost niets op. Het gebed beïnvloedt God niet om een einde te maken aan overstromingen in Pakistan, aan verwoestende oorlog om Oekraïne, aan dodelijke ziekten… Het is tragisch voor het gebed, maar het klopt wel met de ervaringen van velen. In de moeilijkste situaties van het leven, helpt het niet God onze problemen voor te leggen. Het gevolg is dat we ernstig zijn gaan twijfelen aan het nut van het gebed. En vandaar de hartenkreet van het evangelie: Zal de Mensenzoon bij zijn komst het geloof op aarde vinden’?

Tot slot
Hoor de vrouwen in Sri Lanka die zoeken naar vermisten
Zie de zwerfkinderen op de straten in grote steden
Luister naar de Indianen die vechten voor het tropisch regenwoud
Dat het onrecht naam krijgt
Mensen met een gezicht, verdrukten opgericht
In ontferming, ontferming, ontferming.

Hoor de dwaze moeders van Argentinië zij zoeken nog steeds
Zie de verborgen armoede hier en wereldwijd
Luister naar de vredebodes zij blijven spreken
Dat het onrecht naam krijgt
Mensen met een gezicht verdrukten opgericht
In ontferming, ontferming, ontferming.

Hoor de vrouwen die opstaan tegen incest
Zie de jongeren die afhankelijk worden van de drugshandel
Luister naar de mensen die verhalen over aids
Dat het onrecht naam krijgt
Mensen met een gezicht verdrukten opgericht
In ontferming, ontferming, ontferming.
Uit: Dansen in Pastel, Dabar Luijten

Henk Bloem, pastor

Meer verdieping in de lezingen van deze zondag: lees hier.