Tegen de stroom in.
Het woord evangelie betekent: goed nieuws. Met het evangelie verkondigde Lucas als het ware tegen de stroom in…steeds vaker worden we opgeschrikt door een verhaal over achterover drukken, over zelfverrijking, over corruptie, mensenhandel, drugs- en wapenhandel, belastingontduiking, crimineel gedrag, oorlogsgeweld, oplichting etc.

En dan wordt God getekend als teken van hoop in deze wereld…Een rechtvaardige rechter, die luistert naar de kleinen, de zwaksten, de weduwen en wezen! Hij draait de rollen om. ‘Normaliter’ zou Jezus bij de Farizeeër aansluiten. Een respectabele man, niks op aan te merken, uit de betere klasse, en een gulle gever voor goede doelen. Een soort Trump. En toch, en toch…..de tollenaar ‘gaat gerechtvaardigd naar huis’. God is teken van hoop in deze wereld die de andere kant lijkt op te kijken.

Oktobermaand Mariamaand

Met heel mijn hart roem ik de Heer
Met al mijn adem juich ik om God mijn redder;
want Hij heeft omgezien naar zijn vernederde dienares
‘Omzien naar iemand’ verstaan wij als: aandacht schenken aan iemand. In Jesaja 64,8 staat hetzelfde Griekse woord. De Willibrordvertaling zegt daar “kijk op ons neer”. Je zou dat kunnen verstaan als: neerzien, hautain, uit de hoogte. Dat zingt Maria vast niet.
Zij zingt vol dankbare verbazing: “Hij heeft met respect omgezien naar/gekeken naar zijn vernederde dienares.” Verwondering, want niemand keek naar zo’n vernederde dienares om. God wel. Hij kijkt met respect naar haar op/om…en dat doet Maria zingen. En juist de evangelist Lucas benadrukt hoe God aandacht heeft voor, omziet naar de kleinen.

Omgezien is OK, daar zit niks neerbuigends in, van boven naar beneden. Hij heeft Opgezien, niet NEER gezien. Dat was een nieuwe ervaring voor haar. God zag me staan. Prachtig toch…en als iemand jou ziet staan, aandacht aan je schenkt, daar bloei je van op. Dat je niet weggezet wordt als ouwe zeur, als voor een dubbeltje geboren.
In Lucas 23,47 kijkt de romeinse honderdman naar Jezus aan het kruis, en zegt: “Waarachtig, die man was een rechtvaardige”. Zo’n mens is, zeggen andere evangelisten, zoon van God. Het Evangelie over de persoon van Jezus, over God, over hoe mensen zouden kunnen zijn, hoe de wereld zou kunnen zijn, is hoop in bange dagen.

Stook het vuurtje op
Paus Franciscus zei in 2019 bij gelegenheid van de Zuid-Amerikaanse synode: “Wij, bisschoppen hebben een gave ontvangen, een brandend vuur van liefde voor God en de mensen. Dat vuur moet gevoed worden, blijft niet vanzelf branden, dan gaat het uit. Als alles zo blijft als het is, als deze dagen door het motto: “Zo heeft men altijd gedaan” geleid worden, dan komt het vuur niet meer door de as – de behoeder van de status quo – heen, en verstikt (CIG 41/2019).

Geloof – twijfel
Wie gelooft, vraagt is de titel van een boek van Gabrielle Grunder. Vroeger stelde men geen ‘geloofsvragen’. Dat werd gezien als teken van ongeloof; je moest het gewoon geloven, of je het snapte of niet! Hier komen waarschijnlijk allerlei schoolherinneringen boven!
Geloof kan niet zonder vragen. De theoloog Paul Tillich zegt: “Twijfel is niet het tegendeel maar een bestanddeel van het geloof.” En de Anglicaan Rowan Williams zegt: “Het tegendeel van twijfel is niet zekerheid, maar vertrouwen”. Dus maar hopen dat er veel vagen komen!

Trekvogels
“Wij zijn als trekvogels, die een soort vreemde heimwee ondervinden als de winter nadert. Een roep van het bloed, een verlangen naar het lenteachtige vaderland, dat wij ooit gezien hebben, en waar we naar toe willen zonder te weten waarheen.” (Uit: Ernesto Cardenal, Pace e bene, een spirituele pelgrims gids voor de Franziskusweg. Echter, Würzburg 2019)

Gandhi
“Religies zijn als verschillende straten die op hetzelfde punt uitkomen. Het is niet belangrijk of we langs verschillende wegen gaan, want tenslotte bereiken we allemaal hetzelfde doel. Echte broeder/zusterschap zou moeten inhouden dat we een Hindoe zouden moeten helpen een beter Hindoe te worden , een Moslim om een betere Moslim te worden en een Christen om een betere Christen te worden”.

God, we bidden U voor onze wereld
die op zoveel plekken ten hemel schreiend is
Oekraïne natuurlijk, vreselijk wat daar gebeurt
Mensenlevens tellen niet
De natuur, de schepping telt niet
Het gezin, de nabijheid aan elkaar
telt niet ‘Alleen de oorlog telt.
In Iran zijn jonge meisjes gedood
omdat ze geen hoofddoek droegen
In Argentinië zoeken de dwaze moeders nog steeds
in Sri Lanka zoeken de vrouwen naar vermisten
Bidden we voor de toekomst van onze wereld.
We denken in ons gebed
aan de zwerfkinderen op de straten in grote steden
die buiten slapen, die hun kostje
bij elkaar roven
Aan de verborgen armoede hier en wereldwijd
aan de jongeren die afhankelijk worden van de drugshandel
God, onze herder en herderin ,in wij bidden U
Het is vrij simpel naar anderen te wijzen
die schijnbaar zelfverzekerd en zorgeloos zijn
We bidden voor allen
wier wonden door niemand gezien worden
Oorlog en geweld zonder einde op deze aarde
Zowel ver weg als heel dichtbij
wij bidden U voor allen die dit kunnen veranderen
wij bidden u voor de moord- en doodslag
die een oorlog meebrengt
Dikwijls gaapt er tussen ons en hen
die op deze ene aarde leiding geven
een diepe onoverbrugbare afgrond.
We bidden om gerechtigheid voor hen
voor onszelf bidden we om de genade
van omme kering en om vergeving
We bidden om genade voor ons
Wij bidden u voor onze doden
We bidden voor hen die niks meer
veranderen kunnen aan hun leven
wil hen barmhartig tegemoet gaan
en hen in uw leven invoegen
Gij, God-onze-herderin
Die alles overziet en omgeeft. Amen
(Uit: Christ id Gegenwart 40/2022)

Simchat Torah
Israël viert Simchat Torah, oftewel ‘Vreugde der Wet’. Joden lezen in één jaar de hele Thora en beginnen tijdens Simchat Torah weer bij Genesis 1. Het is een groot feest, waarbij gedanst wordt met de Thorarollen en God gedankt wordt als Gever van de wet. Het dansen kan op de melodie:
Zingt en speelt met Gods woord in je handen
Zingt en speelt met de Heer in het rond
Zegt voor alles dank aan hem

Henk Bloem, pastor

Meer verdiepingen in de lezingen van deze zondag: lees hier.