Schriftlezingen Jesaja 9.1-6, Titus 2,11-14c, Lucas 2.1-14

Moet je nu met de Kerst naar de lezingen van de Vooravond, van de Kerstnacht, of van de Dageraad kijken? Mooie vraag op een moment dat bijna alle kerken gesloten blijven en je alleen naar uitzendingen op TV kunt kijken. Hopelijk zal er toch mooie muziek en zang klinken.

Jesaja 9 zet het scherp tegen elkaar af: DONKER en LICHT, het OUDE NORMAAL en het NIEUWE NORMAAL, een OUDE samenleving tegenover een NIEUWE samenleving, een OUDE wijze van omgaan met milieu, klimaat, grondstoffen en een NIEUWE. Onvoorstelbaar wat een veranderingen! En alleen maar: “want een kind wordt ons geboren”. Dat verandert alles; zet alles in een nieuw licht.
Ik zag ooit een strip: Kool en geit gaan naar vergadering. Je ziet het voor je. Een eindeloze bijeenkomst met veel bla bla bla, waarbij kool en geit gespaard worden. Maar de frontale tegenstellingen suggereren dat niet alles bij het oude kan blijven!

Het Evangelie verscherpt de tegenstelling door te zeggen dat dit kind niet welkom is in onze wereld. Het past hier niet! Het is inderdaad een ingewikkeld kind. Het botst met een ‘wereld’ die niet op hem zit te wachten, die een andere koers vaart, andere dingen belangrijk vindt. ‘Redder’ wordt dit kind genoemd, en niemand zegt: “Ja, later als hij groot en sterk is”. Het kind is redder; een hulpeloos, op anderen aangewezen kind staat voor andere waarden, andere (mede)mensen, een nieuwe hemel en nieuwe aarde. “Zie ik maak alles nieuw” zegt God op het eind van onze Bijbel (Apoc 21.5). “Een nieuwe God zijt gij” zingt een lied van Oosterhuis. Inderdaad, een God, één God die bij de mensen komt wonen, naast hen komt staan, klein en machteloos kwetsbaar als een kind.

Paus Franciscus zei zijn bezoek op 5 december aan de Vluchtelingen op het Griekse eiland Lesbos: “Niet alleen vluchtelingen, maar onze hele beschaving lijdt hier schipbreuk”. Voor hem moet onze beschaving, of wat wij beschaving noemen, gered worden. Onze marktwerkingsmaatschappij, onze verspilling en vervuiling van lucht water, onze omgang met flora en fauna getuigt van een heer- en meesterschap. Wie kan nog open en bloot beweren: “Een redder? Wie heeft die besteld? Wij niet…misschien de buren?” Het dringt steeds meer tot ons door dat onze leefwijze, onze vanzelfsprekendheden en eisen de aarde, het water, de lucht, uitputten en tenslotte kapot maken.

Henk Bloem, pastor

Voor blogs bij de lezingen van deze week: lees hier.