Witte Donderdag

Schriftlezingen: Exodus 12:1-8,11-14 en Johannes 13:1-15

Jezus wast de voeten van zijn leerlingen: dat is de omgekeerde wereld, en Petrus protesteert ertegen. Maar misschien is die omgekeerde wereld wel het ‘Koninkrijk Gods’ dat Jezus steeds voor ogen had. In het stukje dat we lezen staan deze twee tegenover elkaar: a) dat Jezus de wereld ging verlaten en b) om naar de Vader te gaan, en even verderop: Als ik jullie de voeten heb gewassen, moeten jullie ook elkaar de voeten wassen. Geeft dat niet zicht op een andere, nieuwe wereld? Waarin een ander is zoals jezelf. Een wereld van ‘tutti fratelli’? Er is een lied: “Gods woord wil deze wereld omgekeerd…”

Zo gebruiken President Trump en de paus allebei het woord ‘groot’, maar ze bedoelen iets heel anders. De slogan van Trump, “Make America great again”, staat lijnrecht tegenover de paus die het Amerikaanse congres in september 2015 toesprak: “Een natie kan als groot worden beschouwd wanneer zij vrijheid verdedigt, zoals Lincoln deed, wanneer zij een cultuur aanmoedigt die mensen in staat stelt te ‘dromen’ van volledige rechten voor al hun broeders en zusters, zoals Martin Luther King probeerde te doen; wanneer zij streeft naar rechtvaardigheid en haar best doet voor de zaak van de onderdrukten, zoals Dorothy Day deed door haar onvermoeibare werk, de vrucht van een geloof dat dialoog wordt en vrede zaait in de contemplatieve stijl van Thomas Merton.”

Het lied “Helden” van de The Scene verwoordt het goed. Zij zingen over ‘helden’ maar je zou ook ‘prachtige mensen’, kunnen invullen, of denken aan die mevrouw of meneer die al zoveel jaren omkijkt en zorgt voor…Prachtig dat er zulke mensen zijn!

Waar zijn de helden, waar zijn de helden heen
Staan ze gebeiteld op hun sokkels, zijn ze al van steen
Waar zijn de helden, wat is een heldendaad
Zijn alle helden op het slagveld of lopen ze gewoon op straat.
Waar zijn de helden 2x.

Wie zijn de helden, wat is een heldendaad
Zijn alle helden uitgestorven of lopen ze gewoon op straat
Waar, wie, waar zijn de helden.
Vandaag kan ik koning zijn en jij mijn koningin
Vandaag de bekroning voor een held en een heldin
Ons koninkrijk de straten, de stegen en het plein
Vandaag, vandaag kunnen we helden zijn

Noem jij een straat een jungle vol agressie en gevaar
Tien keer is dat onzin, één keer is het waar
Wie dan niet aan zichzelf denkt aan de klappen en de pijn
Aan de schoppen in het donker, zij zullen de helden zijn.
Waar zijn de helden, wie, waar, en wie

Vandaag kunnen we helden zijn.

Goede Vrijdag

Schriftlezingen: Jesaja 52:13-53:12, Hebreeën 4:14-16;5:7-9 en Johannes 18:1-19,42

Stervend zegt Jezus: “Ik heb dorst.” En ze geven hem wat zure wijn, misschien werkt het wel verdovend. Of slaat die dorst helemaal niet op droge lippen of pijn. Heeft zijn líchaam dorst of heeft híj zelf dorst? We zingen in een lied: “Mijn ziel dorst naar God, de levende God.” Heeft Jezus ziele-, wezensdorst, die niet met een wattenstaafje te stillen is? De paus zei dat de waarde van een mensenleven niet in onze economie zit. En zeker niet in onze huidige economie die volgens hem doodt, die mensen afschrijft. Zou de jood Jezus psalm 36 gekend hebben? Waar gebeden wordt: “Bij U is de bron van het leven.” Maar blijkbaar wordt dan een leven bedoeld dat niet in cijfers uit te drukken is. Dat niet samenvalt met ‘in leven blijven’. Jezus had een ander concept van Leven: “Is het leven niet meer dan voedsel, meer dan kleding en kleding” en “De mens leeft niet van brood alleen”. En denkend aan de vele slachtoffers en het onbetaalbare zorgpersoneel van de pandemie zien we steeds beter waar het eigenlijk om gaat: dat de kwaliteit van de zorg primair geleid moet worden door de inspiratie om leven toe te voegen aan de jaren en niet jaren aan het leven.

Moeder Teresa schreef haar levensfilosofie. Het hangt in een tehuis voor aidspatiënten in New York:

Het leven is een kans, profiteer ervan.
Het leven is mooi, bewonder het.
Het leven is een zegen, beproef het.
Het leven is een droom, verwezenlijk die.
Het leven is een uitdaging, neem die aan.
Het leven is een plicht, vervul die.
Het leven is een spel, speel het.
Het leven is duur verzorg het.
Het leven is rijkdom, bewaar die.
Het leven is liefde, geniet ervan.
Het leven is een belofte, kom die na.
Het leven is droefheid, overwin die.
Het leven is een lied, zing het.
Het leven is een strijd, aanvaard die.
Het leven is een tragedie, zie die onder ogen.
Het leven is geluk, maak het.
Het leven is kostbaar, verwoest het niet.
Het leven is leven, vecht ervoor.

Paaswake

Schriftlezingen: Romeinen 6:3-11, Marcus 16:1-7

De Willibrord vertaalt: “Hij is tot leven gewekt.” De Herziene Statenvertaling vertaalt: “Hij is opgewekt.” Maar Hem zien ze niet; alleen de plaats waar ze hem hadden neergelegd. Marcus zegt zelfs dat de vrouwen bevend van angst wegvluchten van het graf. Wel anders dan Godfried Bomans die op zijn graf liet beitelen: “Hier ligt een opgewekt mens”.
Vrouwen zien, ervaren zijn opstanding als eersten. Maria Magdalena heet in de orthodoxe kerk ‘isapostolos’, dat is ‘net een apostel’. Een hele eretitel. Maar het was nog eerlijker geweest om haar bóven de apostelen te stellen. De mannen kwamen namelijk pas later en op aanstichten van de vrouwen. Dat is prachtig verwoord in het lied:
Zij die zich als eersten buigen
Over leven in haar schoot
Zijn op Pasen kroongetuigen
Van nieuw leven uit de dood.
‘Leven in haar schoot’ – is het begonnen om ‘leven’, om dat door te geven aan een volgende generatie? Of gaat het om ‘nieuw leven’, met het accent op: ‘nieuw’? Om een nieuwe spirit, nieuwe begeestering die nieuwe mensen maakt die hopelijk weer iets meer de oerinspiratie ‘naar Zijn beeld, tot Zijn gelijkenis’ waar zullen maken. Die de zin van Openbaringen 21, “Zie ik maak alles nieuw”, als program met zich meedragen.

Hij gaat jullie voor…
Zie, de steen is weggerold
En staat niet langer waar hij stond.
Niets staat nog op zijn oude plaats
Niets is nog wat het was.

Zie, het graf is niet langer graf,
Dood is niet meer dood,
Einde is niet langer einde,
Niets is nog wat het was.

Zie, de Heer is opgestaan,
zoek Hem niet meer.
Ga met Hem de wereld in
Hij gaat jullie voor.
(Lothar Zenetti)

Ik wens jullie allen graag een goede Goede Week toe. Kijkend naar de tv, de iPad, naar gelivestreamde vieringen. Wat je ook verkiest, ik wens je toe dat de vieringen van de drie ‘heilige’ dagen – triduum sacrum – de woorden van de apostel Paulus in zijn brief aan de Filippenzen levend en inspirerend voor ons maken: “DAAROM heeft God hem hoog verheven.” Oh ja? En WAAROM is dat dan? Omdat hij zich niet als godenzoon ging gedragen, omdat hij zichzelf ontledigd heeft, omdat hij het bestaan van een slaaf op zich nam en aan de mensen gelijk is geworden, gehoorzaam tot de dood aan het kruis. DAAROM heeft God hem hoog verheven…Kort gezegd: “Gods woord wil deze wereld omgekeerd.” Zalig Pasen.

Henk Bloem, pastor