Schriftlezingen: Deuteronomium 6:2-6  en Marcus 12:28b-34

Het boek Deuteronomium – van rond de Babylonische gevangenschap (600-500 v. Chr.) – herhaalt en verwijst naar de uitgangspunten van het verbond van God met Israël, met name naar de tien woorden (wij zeggen: geboden) in Exodus 20:1-23:33. Deuteronomium (deutero = tweede, nomos = regel) weerspiegelt een religieus-politieke wederopbouw van Israël, gebaseerd op de Thora (van jarah = onderwijzen), de regelgeving van Mozes.
Vandaag lezen we wat deels ook op de mezoeza van joodse deurposten staat. Twee keer staat er het woord ‘luister’, of te wel: ‘Hoor’. Dat is de grondhouding van een jood die het verbond met God wil naleven. De mezoeza met ‘Luisteren/horen’ herinnert je daar voortdurend aan; je kunt er niet omheen! En luisteren is mogelijk de beste vorm van antwoorden! “Je moet het in je hart prenten” – in je hart: dus niet van buiten leren maar ‘van binnen’. En het woord’ vrees’ is niet angst – in relatie met God is angst uit den boze; het is veeleer ‘heilige huiver’, of zoiets als schroom.

De evangelielezing sluit hier nauw bij aan. Jezus verbindt deze grondhouding met liefde voor je medemens, met Leviticus 19:18 “Ge zult uw naaste liefhebben als jezelf”, waarbij de laatste woorden betekenen: “zij of hij is als jezelf”, niet meer en niet minder. En, zegt K. Staes, kijk uit: “haal niet alle spiegels uit jezelf weg!” en Jules Deelder: “De omgeving van de mens is de medemens”. Jezus sluit heel prikkelend uitdagend af: “Er is geen ander gebod voornamer dan die twee”—ook niet het een keer per jaar biechten en met de Paastijd de Heilige Communie ontvangen. Deze twee – God en de Naaste, worden ons als toetssteen meegegeven!

Met het oog op Willibrordzondag, dag van de oecumene, bidden we het gebed van de eenheid uit de Joodse eredienst (J. Brock, Geef ons heden ons dagelijks brood. Bidden met de armen):

Bron van al het geschapene,
met ontzag staan wij hier voor U,
dromend van harmonie met elkaar.
Kinderen zijn wij van vele tradities,
erfgenamen van gedeelde wijsheid
en ook van tragische misverstanden,
van trotse hoop en van kleine successen.
Maar ook allemaal kinderen van U.
Het is hoog tijd om elkaar
ook weer zo te gaan zien,
moed te putten uit de herinnering
en vertrouwen te hebben op U.
Laat ons toch voelen
wat we delen met elkaar,
en zien waarin we verschillen.
En laat ons in de verschillen met elkaar
de eenheid zien die U bent,
ons aller God.

Henk Bloem, pastor

Voor de blogs bij de lezingen van deze zondag: lees hier