Schriftlezingen: Jesaja 8,23b-9,3 en 1 Korintiërs 1,10-13,17  en Matteüs 4,12-23

Paus Franciscus heeft deze zondag als ‘de Zondag van het Woord van God’ gekozen. Dat doet hij niet zomaar:
1) 17 januari is de dag van Jodendom, de eenheid met Joden wordt in de schijnwerpers gezet.
2) 15 tot 22 jan is het gebedsweek voor eenheid. Eenheid tussen christenen…zoveel christenen, maar de eenheid is ver weg.
3) En als kroon op het werk: Zondag van het woord van God. Alle drie: Joden, Christenen, en wij…Het woord van de ene God zet ons op weg naar eenheid, naar saamhorigheid, naar oecumene. We wonen samen in één huis, de ene schepping Gods. Ik hoop dat onze viering dat uitstraalt.

Jesaja. Licht en donker behoren tot de meest vitale symbolen van ons leven. Als mensen niet tot hun recht komen, niet zichzelf mogen zijn, zitten zij in het stikdonker, zien zij het niet meer zitten. Soms spreekt een gezicht al boekdelen. Jesaja gebruikt deze symboliek om het verschil tussen leven met God en leven van God los te verduidelijken. In de toekomst, zegt Jesaja, zal zelfs dit gewest der heidenen oplichten. Dat gaat in de toekomst gebeuren, dus: vol  van verwachting klopt ons hart.

Paulus’ brief aan Korintiërs. Korinthe, levendige grote stad met gunstige ligging tussen de Adriatische en Egeïsche zee. Het heeft twee havens; is een multiculturele samenleving en een religieuze smeltkroes Paulus voelt er zich thuis; hij is er drie keer geweest. Er zijn Joden die christen zijn, heidenen die christen zijn en Godvrezende echte goudzoekers die aanvoelen dat “leven is meer dan geld”, meer dan in leven blijven. Je kunt op je klompen aanvoelen dat er met zo’n bevolking ook onenigheid, verschil van denken en doen is. Daar reageert Paulus op. Misschien is het je opgevallen bij lezen, woorden als: eensgezind, geen verdeeldheid, volkomen een van zin, van gevoelen, onenigheid. Mij valt op dat Paulus zo’n groot belang hecht aan eenheid, over gemeente bij elkaar houden, niet wegsturen naar een gebouwtje aan andere eind van de stad. Als pastor onderkent hij de waarde van de geloofsgemeenschap. En pleit voor samen op weg. Meer aandacht voor de geloofsgemeenschap dan voor de gebouwen. Dat is een waarde die verloren gaat als ieder of iedere groep voor zichzelf begint. Betrokken op nu zou je zeggen: de koffie na afloop, elkaar spreken en zien is het tweede deel van de viering. (Ik las in krant: elke kerk zou ook een keuken moeten hebben.) Ook daarvoor geldt: waar vriendschap is en liefde, daar is God. Dat heeft Paulus goed door.
Zijn laatste zin: niet om te dopen maar het evangelie verkondigen: Vroeger met oud jaar bij ons in kerk…hoeveel doopsels, hoeveel huwelijken, hoeveel…Nee zegt Paulus, die getallen zeggen nog niks over wat de mensen zelf met het evangelie, met hun geloof doen. Wat zij als gelovige mensen met doop, vormsel en andere doen. Ligt daar misschien een zwak punt van ons. Praten over gebouwen is makkelijker! Maar over wat God voor je betekent? We  vragen: ben je naar kerk geweest? De kerk, de kerk…ben je bij God geweest? Heb je gebeden? Ben je stil geweest voor God? Ligt daar het zwakke punt?

Matteüs. Johannes en Jezus hebben dezelfde boodschap: Bekeert u, want rijk der hemelen is nabij. Dat “want” is mooi! Als je erbij wil horen, moet je je bekeren! Anders mis je de boot. Als Johannes gevangengezet wordt, voelt Jezus nattigheid en wijkt uit. Hij wil niet aan lijntje van de leidende klasse lopen. “Bekeert u” is niet alleen een innerlijk gebeuren, het is ook politiek. Anders was Johannes niet in de gevangenis gegooid. Het is ook religieus: het koninkrijk Gods, niet het koninkrijk van de Schriftgeleerden, de Farizeeën, of het koninkrijk van eender welke god. Ik zal vissers van mensen van u maken, dat mensen gevangen worden, in de ban raken van de nieuwe weg. Bekeert u want het koninkrijk Gids is nabij.
Van toen af, een keerpunt, de doorbraak van Jezus. Mensen die zich aansluiten bij Johannes en Jezus. Dat dat broodnodig is zie je aan de twee keer dat er staat: terstond lieten ze netten vallen en onmiddellijk lieten ze boot en alles achter en volgden ze hem. Ze zaten er als het ware op te wachten om een andere koers te gaan. ‘Licht’ en ‘donker’ behoren zoals gezegd tot de meest vitale symbolen van ons leven. Samenvattend: Jezus boodschapt weer de blijde boodschap van het Koninkrijk…maar nu is het hele volk erbij betrokken. Het evangelie is niet een leuk hebbeding erbij. Het is een ommekeer, een metamorfose, totale verandering, totaal anders denken en doen.

Henk Bloem, pastor

Voor blogs bij de lezingen van deze zondag: lees hier.