Enkele notities ter overdenking van de lezingen van deze week. Waar draait het om in het leven? Wat doet er echt toe?

Mensgericht – systeemgericht
Johannes’ en Jezus’ zending betreft allebei: mensen! Niet systemen, organisaties, neutrale dingen…Dingen zijn niet heilig, mensen kunnen heilig, naar zijn beeld en gelijkenis zijn. Beide citaten, zowel die voor Johannes als die voor Jezus, focussen op “MENSEN”. Focussen op “ommekeer” (Lucas 2,3), op: het roer moet om!
Bij Johannes (3,4-6) loopt het uit op: ‘en alle mensen…’ daar is de doop voor.
Bij Jezus (4,18-19) staat dat hij de Geest des Heren heeft ontvangen om
1) de armen
2) de gevangenen
3) de blinden
4) de verdrukten
5) eigenlijk iedereen een goddelijk nieuw jaar aan te kondigen.
Aan alle mensen dus.

De doop door Johannes en dat ook Jezus gedoopt wordt, zoemt niet in op ‘afwassen van schuld’, of op ‘schone ziel’. Het focust in op ‘metanoia” op ‘ommekeer’, op verandering van levensstijl, van mindset (zie: 3,3). Bij ons wordt metanoia veelal als ‘doop van bekering’ vertaald. Dat klopt als je het verstaat als doop die je keert in een andere richting, die je de weg des Heren doet gaan. DE doop is als het ware een openlijke bekentenis dat je nieuwe wegen zult gaan.

Systeem of vriend
Leo Vroman wilde het woord ‘God’ vermijden en koos voor ‘Systeem’ als het woord voor waar alles van afhangt. “Wat wij zijn komt uit het heelal vandaan en wat wij worden blijft daar ergens wonen”. Dus er zit samenhang, er zit wel Systeem in. Daarom zijn keuze!
Voor S. Akkerman (columnist in Trouw) heeft Systeem een heel andere betekenis. Hij schrijft “We hebben in Nederland een systeem dat mensen kapot maakt (vernederen-verneder land) in naam van fraudebestrijding. In het systeemdenken staat de fraudebestrijding voorop; staat het allemaal over een kam scheren, het gelijke monniken gelijke kappen voorop. De logaritmen, de meterstand, de stijgende prijzen van gas/elektra worden bepalend…doorslaggevend, niet de mensen, hun persoonlijke omstandigheden.
Maar de mens leeft niet van brood alleen…Onlangs protesteerde mevr. Sanne de Vries nog dat in de coronaplannen van het kabinet te weinig rekening met ‘cultuur’ gehouden werd. Terwijl de mens toch niet leeft van brood alleen – ook van muziek, van cabaret, van kunst, van hoop, wandelen…

Metanoia
Sla acht op het gewoonste
De dingen van het huis
Een beker, een kan. Let op hun eenvoud
Zeker, de wereld verandert er niet door
Rijken blijven rijk
Armen blijven arm
Steeds meer wapens
Steeds minder natuur
Maar jij verandert erdoor
Steeds eenvoudiger word je
Steeds stiller
Vrede vervult je
Een nieuwe wereld wordt in je openbaar’
Wie is zo gelukkig als u, Israël
Mensen veel geluk.
(anoniem)

Henk Bloem, pastor

Meer verdieping in de lezingen van deze zondag: lees hier.