Enkele notities bij de lezingen van de zesde zondag van Pasen. Over zien en zieners, broers en broeders, zee en Farizeeërs, en over wat en wie nu eigenlijk een ketter is.

Broers of broeders
In het Nederlands kennen we zowel het woord broers als broeders. Het tweede klinkt plechtiger, maar of er echt verschil mee aangeduid wordt? (Zie Handelingen 15,23) In het  Nederlands wordt broeders veelal gebruikt voor broeders in het geloof, mannenbroeders wel te verstaan…Maar in de oorspronkelijke Griekse tekst zijn er geen twee verschillende woorden voor.

Zee
“Diego kende de zee niet. Zijn vader nam hem mee om die te ontdekken. Toen hij met zijn vader, na vele uren lopen door de duinen, boven op een heuvel stond, strekte de zee zich voor hem uit. Zo groots, zo onmetelijk en ook zo fel schitterend dat hij geen woord kon uitbrengen. En toen hij eindelijk weer wat kon zeggen, vroeg hij zijn vader met bevende stem: ‘Help mij kijken’”
(E. Galeano, Het boek der omhelzingen, blz. 8)

Ze hebben ogen maar ze zien niet (Matteüs 13,15)
Zien en zien is twee…We zeiden boven al dat je vanuit de liefde anders kijkt en een schilderij ook anders ziet. Het ‘zegt’, het ‘doet’ je wat. Kan je natuurlijk ook niks zeggen, dood blijven: “Je ziet wat je weet en je weet niet wat je ziet.” Help me kijken! Vertel niet alleen waar ik naar kijk, dat weet ik ook wel. Vertel wat ik zie of zou kunnen zien, wat de schilder mij wil zeggen. Zieners zijn in de Schriften vaak blind! Misschien zien zij meer dan de buitenkant, ‘zien’ ze er doorheen. In Matteüs 13,15 is elkaar helpen zien belangrijk. Dan is gemeenschap, gezelschap soms onontbeerlijk: toen zag ik het pas!

Farizeeërs onder ons
Jezus ligt nogal eens overhoop met de Farizeeërs. Een belangrijk verwijt aan hen is: “U laat het gebod van God los en houdt vast aan de traditie van mensen” (Marcus 7,8). Dat slaat niet alleen op Jezus’ tegenstanders van toen. Farizeeërs – als ik dat zo mag zeggen – zijn er van alle tijden en in allerlei situaties. Ook in de beginnende kerk waren er rekkelijken en preciezen, waren er verschillende richtingen die dikwijls claimden zuiverder, puurder te zijn dan anderen. Wel jammer dat deze twee posities vaak verwijtend tegenover elkaar kwamen te staan.

Ketters
Het woord ‘ketters’, sommigen claimden dit Griekse woord voor zichzelf. Zij wilden het geloof, puur, zuiver beleven, zonder vlek of rimpel of iets van dien aard. Ze noemden zich ‘katharoi’ opgebouwd met dezelfde medeklinkers k , t en r als het woord: ketter. Beide posities, de linkse en de rechtse, werden door hun tegenstanders ‘ketters’ genoemd. De een was voor de ander ketter!

Veel gehoorde belofte
“Wij zullen er alles aan doen om
Corona eronder te krijgen
Ons onafhankelijk van fossiele brandstof te maken
het CO2 beleid aan te pakken
de inflatie te remmen
Afrika op eigen benen te doen staan
betaalbare huisvesting te garanderen
Vluchtelingen humaan te integreren
Vrouwen gelijk te schakelen met hun mannelijke collega’s
Racisme verre van ons te houden
Vrede op aarde te brengen
En natuurlijk alles om Ukraine te helpen”
(CiG19/022)

Henk Bloem, pastor

Meer verdieping in de lezingen van deze zondag: lees hier.