Schriftlezingen: Baruch 5:1-9, Filippenzen 1:4-6,8-11 en Lucas 3:1-6

Het boek Baruch is zo klein dat het in de Bijbel bijna niet te vinden is. Baruch (= de gezegende) hoort bij Jeremia (36:4); na Klaagliederen komt Baruch. We kijken naar de tekst die we gaan horen.

Baruch 5:1- 4 is een oproep aan Jeruzalem het oude (de ballingschap?) van zich af te gooien en weer stad-naar-Gods-bedoeling te worden met de eeuwigdurende faam van VREDE en GERECHTIGHEID en HEIL en GODSVRUCHT.  Een faam die de naam JeruSALEM, waar ‘salem, sjalom’ = vrede in zit, weer eer aan doet. Dus: ‘back to’ hoe ’t bedoeld is.
Vers 5-9, ook tot Jerusalem gezegd, vertelt hoe de stad/het land zal opbloeien “omdat God weer aan hen denkt” (vers 5c). ’Van God los’ hebben ze geen leven. Hij vergezelt de kinderen Israëls op de terugtocht, de triomfale alijah = opgang, naar ‘t land van de belofte.

De evangelist Lucas geeft, als een echte geschiedschrijver, nauwkeurig aan wanneer Gods woord tot Johannes kwam: “toen Pontius Pilatus…toen kwam het woord van God tot Johannes, de zoon van…” Maar wil Lucas wel nauwkeurig de tijd aangeven? Doet hij dit niet om te zeggen dat de komst van Gods woord tot Johannes net zo groots is als deze groten der aarde? Van even groot, zo niet van groter belang is? En Johannes was in de woestijn, ver van de wereld van paleizen. Zijn doop van bekering wil een andere weg wijzen!
Het Grieks spreekt van ‘metanoia’ dat is van ‘omdenken’ van ‘andere mindset’. Spreekt van een nieuwe ‘invulling’ van leven. Hij zet voort wat Jesaja begon: “alle mensen zullen de redding zien die van God komt.” Dat is andere redding dan van de Scheveningse reddingsbrigade. Bij de laatste gaat het om in-leven-blijven, om verlengen. Bij doop klinkt de oproep tot een ander leven. Niet alleen doorgaan alsof er niets aan de hand is. De vruchten van ‘omdenken’ van ‘andere mindset’ maken duidelijk dat ’t niet alleen om woorden (bla, bla, bla), maar om anders DOEN, anders LEVEN gaat. Daar zitten ook politieke aspecten aan: Change your words, change the world! Johannes’ verkondiging is subversief – met zo’n boodschap moet je wel de woestijn in – weg uit de invloedssfeer van politieke en kerkelijke machthebbers. Hier worden de mensen, de tollenaars, de soldaten (zie vers 10-14!) als mens gezien en gewaardeerd. Dat dat tegen het zere been is, blijkt als zowel Johannes als Jezus uit de weg geruimd worden.

Make America great again
Bij Johannes en later bij Jezus ging het niet om ‘again’. Juist niet. Men ontving de doop om schoon een nieuwe weg te gaan. Met de woorden van Amanda Gorman:
We gaan niet terug naar wat was,
Maar bewegen naar wat zal zijn.

Henk Bloem, pastor

Voor de blogs bij de lezingen van deze zondag: lees hier.